Zajęcie ruchomości będących we władaniu dłużnika.

Komornik sądowy wszczyna egzekucję z ruchomości poprzez jej zajęcie. Na podstawie art. 845 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego ( tekst jedn. Dz. U. z 2019r. poz. 1460 z późn. zm.) – dalej k.p.c. zajęciu podlegają ruchomości dłużnika będące w jego władaniu. W tym miejscu należy wyjaśnić znaczenie „władania” oraz odróżnić to pojęcie od prawa własności. Jest to faktyczne dysponowanie rzeczą przez dłużnika. Nie jest istotnym czy władający posiada prawa do przedmiotowej rzeczy czy włada nią w cudzym imieniu. Zgodnie z nowelizacją k.p.c., która weszła w życie 1 stycznia 2019 r. nie podlegają zajęciu ruchomości, co do których ujawniono okoliczności, iż nie stanowią własności dłużnika ( Flaga – Gieruszyńska, Komentarz do KPC [red.] Zieliński 2019, wyd. 10 art. 845 ). Przenosząc powyższe na grunt praktyczny jedynie przedstawienie przez dłużnika niebudzącego dowodu na piśmie, iż ruchomość nie stanowi jego własności stanowi przesłankę negatywną uniemożliwiającą zajęcie ruchomości ( np. dowód rejestracyjny pojazdu).

Brak należytego udowodnienia przez dłużnika, iż ruchomość stawi własność osoby trzeciej skutkować będzie jej zajęciem.

Przywołać należy Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1991 r. sygn. IV CR550/19, w którym postanowiono, iż fakt znajdowania się ruchomości w mieszkaniu lub innym miejscu zajmowanym przez dłużnika wspólnie z osobami trzecimi, zwłaszcza członkami rodziny, dopuszcza przyjęcie przez komornika, że przedmiotowa ruchomość jest co najmniej we współwładaniu przez dłużnika, co upoważnia komornika do zajęcia. Przesłanką negatywną jest specjalny charakter rzeczy lub inne szczególne okoliczności, których udowodnienie spoczywa na dłużniku.

Poza wskazanym powyżej przykładem zajęcia ruchomości, będącej we władaniu przez dłużnika, komornik ma możliwość wszczęcia egzekucji z ruchomości gdy:

– włada nimi wierzyciel, który skierował wniosek o wszczęcie egzekucji z ruchomości

– są we władaniu osoby trzeciej, która: wyraża zgodę na ich zajęcie lub przyznaje, że stanowią własność dłużnika, bądź w przypadkach wskazanych w ustawie ( wystarczającym jest spełnienie jednej z przesłanek).

Ustawodawca mając na względzie szczególny charakter świadczeń alimentacyjnych dopuszcza, aby przy egzekucji tego rodzaju obowiązku, komornik mógł zając także ruchomości będące we władaniu osoby wspólnie zamieszkującej z dłużnikiem, nawet bez zgody tej osoby, chyba że przedstawi ona dowód, iż ruchomość stanowi jej własność.

Do zajęcia ruchomości dochodzi po przez wpisanie ich do protokołu zajęcia. Odmowa podpisania protokołu zajęcia przez dłużnika bądź osobę trzecią nie wpływa na ważność zajęcia. Komornik jedynie odnotowuje brak złożenia podpisu oraz powód.